? پاسخ متفاوت زنان و مردان به استرس
<کنترل استرس به جنسیت آدم‌ها بستگی دارد و در زن و مرد کاملا متفاوت است.> این نظر متخصصان علم روان‌شناسی است. آنها مدارک و شواهدی برای این مسئله عنوان می‌کنند که دانستن آنها خالی از لطف نیست.
خانمی که به تازگی ازدواج کرده و معلم کلاس اول است و هر روز مجبور است کلاسی پراز بچه‌های 6 تا 7 ساله را کنترل کند، توصیف جالبی از استرس دارد. او می‌گوید: <وقتی خسته و کوفته به منزل می‌رسم و با کوهی از کارها در خانه روبه‌رو می‌شوم، دلم می‌خواهد گریه کنم و سر به بیابان بگذارم. بعد شروع می‌کنم به حرف زدن و حرف زدن! آنقدر حرف می‌زنم و غرغر می‌کنم تا بالاخره بعد از نیم ساعت احساس راحتی به من دست می‌دهد. بله من فقط با حرف زدن بهتر می‌شوم.> در عوض آقایی که پدر یک دختر 5 ساله است و همسرش هم مجددا باردار شده وقتی با کلی کار و گرفتاری با دخترش سروکله می‌زند، در آخر می‌گوید: <من اصلا در مورد این همه گرفتاری حرفی نمی‌زنم. بهتر است بگذاریم زمان بگذرد و همه چیز خودش به وضع عادی برگردد.>
? کار، کار هورمون‌هاست
یکی از مهم‌ترین دلایل تفاوت پاسخ زن و مرد نسبت به استرس، وجود هورمون‌هاست. سه هورمون کورتیزول، اپی‌نفرین و اکسی‌توسین در این مورد نقش اساسی دارند. وقتی فردی با استرس روبه‌رو می‌شود، دو هورمون کورتیزول و اپی‌نفرین با هم باعث افزایش فشار خون و سطح قند خون می‌شوند. در ابتدا متخصصان به این نتیجه رسیدند که مقدار ترشح هورمون کورتیزول در شرایط استرس‌زا در خانم‌ها بیشتر است و شاید به این دلیل است که خانم‌ها در این حالت عاطفی‌تر و حساس‌تر برخورد می‌کنند اما در ادامه متوجه شدند مقدار ترشح این هورمون در زن و مرد یکسان است و اصل تفاوت در هورمون اکسی توسین است.
در خانم‌ها با افزایش ترشح کورتیزول و اپی‌نفرین در شرایط استرس‌زا، اکسی توسین هم وارد صحنه می‌شود. این هورمون از مغز ترشح شده و تولید دو هورمون قبلی را سرکوب می‌کند تا فرد از نظر عاطفی وضعیت آرامتری پیدا کند. مقدار ترشح این هورمون در مردها بسیار کم است و این مسئله در پاسخآنها به استرس تاثیر می‌گذارد.
? استرس و زنان سیاستمدار
یک نظریه جالب به‌نام جنگ و گریز وجود دارد که می‌گوید آدم‌ها وقتی دچار استرس می‌شوند یا می‌ایستند و مبارزه می‌کنند و یا باروبنه را جمع کرده و فرار را بر قرار ترجیح می‌دهند. در یک مطالعه روان‌شناختی مشخص شده خانم‌ها از این دو روش استفاده نمی‌کنند و به‌جای آن راه سازش و دوستی را انتخاب می‌کنند، یعنی سعی می‌کنند آدم‌های دورو اطراف را نگه دارند و به وسیله ارتباط با دیگران مشکل را حل کنند. در سازش، فرد سعی می‌کند با تطبیق خودش با محیط، امنیت ایجاد کرده و استرس را کم‌رنگ‌تر کند و در دوستی، فرد شبکه اجتماعی را خلق کرده و آن‌را حفظ می‌کند تا در چنین شرایطی از او حمایت کند. در مطالعه‌ای که ذکر شد علت انتخاب این راهکار‌ در زنان وجود هورمون‌های جنسی زنانه واکسی‌توسین ذکر شده است. در حالی‌که مردها از همان نظریه اول استفاده می‌کنند.
? تقاضا در مقابل انرژی
اعتمادبه‌نفس آقایان در سایه کفایت و کارآیی آنها بدست می‌آید در حالی‌که این موضوع در خانم‌ها به ارتباطات بستگی دارد، در نتیجه اگر از آدم‌ها تقاضای زیاد از حد داشته باشیم، نحوه پاسخ آقایان و خانم‌ها به این موضوع متفاوت است. خانم‌ها بیشتر مایلند از خیر نیازهای خود به نفع دیگران بگذرند و خود را در ارتباطات مختلف قربانی کنند. در حالی‌که آقایان در چالش‌ها و رقابت‌ها شرکت می‌کنند و نیازشان را به سادگی فراموش نمی‌کنند. در اصل در تقاضای کار و فعالیت زیاد،‌ این آقایان هستند که پرانرژی به رقابت می‌پردازند تا با رسیدن به هدفشان، خود و سایرین را خوشحال کنند. اما خانم‌ها سعی دارند با تلاش خود رضایت دیگران را جلب کرده و انرژی زیادی برای رفع نیاز دیگران صرف می‌کنند.
? من حرف می‌زنم، تو عمل کن
خانم‌ها دوست دارند در این شرایط با کسی حرف بزنند و حالت‌های عاطفی‌شان را نشان دهند و داستان را برای کسی تعریف کنند. در حالی‌که مردها سعی می‌کنند با آرامش و در خلوت خود، تنش را برطرف کنند و برای رفع آن بیشتر عمل می‌کنند تا اینکه حرف بزنند.
? توصیه‌های زنانه
‌‌ یک سیستم حمایتی قوی از روابط اجتماعی داشته باشید که مثل جعبه کمک‌های اولیه در شرایط استرس به دادتان برسد.
مطمئن شوید که سیستم حمایتی شما به‌دردتان می‌خورد. اگر این سیستم از بستگان یا دوستانتان یا همکارانتان تشکیل شده فرقی ندارد بلکه مهم این است که آنها بتوانند در شرایط پرتنش به شما کمک کنند. این آدم‌ها نباید خودشان در این شرایط وحشت‌زده شوند،‌ افسرده باشند و یا با بدبینی اوضاع را بدتر کنند.
دوستی داشته باشید که رازدار شما باشد. این فرد باید به شما احترام گذاشته و شنونده خوبی باشد.
ماجرا را حتما تعریف کنید. اگر حس می‌کنید اینکار حالتان را بهتر می‌کند ، حتما آن‌را انجام دهید اما در انتخاب شنونده دقت کنید. او باید خیر‌خواه شما بوده، قصد اذیت و آزار نداشته باشد و با وسواس فکری اوضاع را بدتر نکند.
وقتی استرس دارید از گفتن کلمه <نه> نترسید. خیلی از خانم‌ها تمام وجودشان را وقف خانواده و اطرافیان می‌کنند و خودشان را نادیده می‌گیرند. بهتر است همیشه خودتان را در نظر داشته باشید و سعی نکنید با انجام وظایف سنگین به خودتان استرس وارد کنید.
به مسائل ساده زندگی <آری> بگویید. سعی کنید با تجدید قوا خودتان را برای فراز و نشیب زندگی آماده کنید. ورزش،‌ پیاده‌روی، موسیقی، مطالعه و... از راهکارهای ساده‌ای هستند که در مقابله با تنش به شما کمک می‌کنند.
? توصیه‌های مردانه
ورزش کنید. معمولا بیشتر مردها با اینکار از شر فشار و تنش راحت می‌شوند.
دوستان را فراموش نکنید. ورزش‌های گروهی، صرف ناهار با یک دوست و ... به رفع استرس کمک می‌کند.
خلوتتان را بهم نزنید. چون شما در تنهایی برای رفع استرس فکر می‌کنید، بهتر است این خلوت را بهم نزنید.
شما هم به جعبه کمک‌های اولیه احتیاج دارید. فکر نکنید فقط خانم‌ها باید سیستم حمایتی داشته باشند. شما هم برای اینکار اقدام کنید. باید بدانید چه مسائلی در کنترل شماست و چه مسائلی از کنترل‌تان خارج است. در شرایط استرس یکی از این دو مورد مطرح است: موضوع طوری است که نمی‌توانید از آن فرار کنید و یا در مورد آن کاری انجام دهید یا موضوع طوری است که قادرید با یک راهکار مناسب شرایط را بر وفق مرادتان کنید. در این مورد به توان، مهارت‌ها و زمان بیشتر توجه کنید.
موسیقی، درمان خوبی است. یک موسیقی مورد علاقه، آرامش خاصی در شما ایجاد می‌کند.
مشغولیت تازه‌ای پیدا کنید. زندگی خیلی از آدم‌ها یکنواخت شده است. بهتر است هر چند وقت یکبار سرگرمی تازه‌ای را انتخاب کنید. مواظب خودتان باشید. وجود شما باید همیشه در اولویت باشد. فردی که برای سلامت روح و جسم خود سرمایه‌گذاری نمی‌کند، سقوط او به دره پرماجرای استرس حتمی است.‌